DOĞRU BİLGİ, SAĞLIKLI ÇOCUK
ÇOCUKLARLA KORONA VİRÜSÜ HAKKINDA KONUŞMAK
Tüm dünyayı etkisi altına alan korona virüsü, çocuklara nasıl anlatılması gerektiğinin bilinmezliğiyle ebeveynlerde çok daha fazla stres ve kaygı oluşturabiliyor. Ancak bu noktada en çok dikkat edilmesi gereken şey, yani yetişkinin kendi kaygısını kontrol etmesi göz ardı edilebiliyor.
Çocukların kaygılarının birçoğu ebeveynlerinden yansıyanlardır. Onların yanında seyredilenler, olaylara karşı verilen tepkiler, endişeli söylemler zaten birçok sorunun cevabını aradıkları bir dönemde aşırı stres ve kaygıya yol açabiliyor.
KORONA VİRÜSÜ BİLMECESİ
Depremler, orman yangınları ve sonrasında salgın… Son aylarda peşpeşe yaşanan doğal afetlerle birlikte çocukların ebeveynlerinden yanıtlamasını bekledikleri sorular her geçen gün artıyor.
Çocuklarımızın hem kaygılarını en aza indirmek hem de sordukları sorulara yeterli yanıtlar verebilmek için aşağıdaki öneriler yol gösterici olabilir.
1. Kaygıları ve korkuları kontrol etmek:
Kaygının bulaşıcı olduğu unutulmamalıdır. Siz kaygılarınızı ve korkularınızı kontrol edemezseniz, çocuğunuz tüm bunları hissederek içselleştirmeye başlayacaktır. Bir süre sonra da çocuğunuzun, bu durumu telafi edilemez ve başa çıkılamaz bir problem olarak
görmesine neden olacaktır. Psikolojik dayanıklılığınızı arttırarak önce size iyi gelecek adımlar atmalısınız.
2. Yaş seviyesine uygun bilgiler vermek:
Çocuklara her konuda yaş seviyesine uygun, doğru, net ve kısa bilgilerin verilmesi oldukça önemli. Ne aşırı ne de az bilgi vermek doğru olmayacaktır. Sadece sizin anlattıklarınızın değil, seyrettiklerinizin de çocuğunuzu etkileyeceğini unutmamalısınız. Gelecekle ilgili güven verici cümleler kurarak çocuklarımızı rahatlatmalıyız. Çünkü çocuklar ‘güvendesin’ mesajını almaya ihtiyaç duyarlar.
(Türkiye’nin de yer aldığı 42 ülkeden 4322 çocuğu kapsayan uluslararası bir anketin sonuçlarına göre, sağlıklı bilimsel verileri öğrenen çocuklar korona virüsü ve etkilerinden daha az endişe duyuyor.)
3. Rahat soru sormasını sağlamak:
Korona virüsünün ne olduğu basit bir dille anlatılmalıdır. Örneklerle, görsellerle veya videolarla destekleyeceğiniz anlatımınız boyunca, çocuğunuzu soru sorması için cesaretlendirmelisiniz. Benmerkezci dönemde olan yaş grubu, her şeyin kendileriyle ilgili olduğunu düşündükleri için belirsiz ifadeler çok daha korkutucu bir boyuta ulaşacaktır. Onların anlayabileceği şekilde, yanıtınızdan tatmin olduğuna emin olana kadar açıklamaya devam etmelisiniz. Doğru miktarda vereceğiniz bilgilerle çocuğunuzun ne kadar rahatladığını farkedeceksiniz. Tıpkı siz de çocuğunuz gibi doğru miktarda ve güvenilir bilgi almayı da unutmamalısınız.
*Okul öncesi çocukların soruları ve ebeveynlerin verebileceği cevaplar:
-Virüs nedir?
Virüsü gözlerimizle göremeyiz. Tıpkı mikroplar gibi onlar da bizi hasta ederler.
-Maskeyi neden takıyoruz?
Virüsü insanlar öksürerek ya da hapşırarak birbirlerine bulaştırabilirler. Bu nedenle maske takıyoruz
-Neden sürekli ellerimizi yıkıyoruz?
Virüsün en sevdiği şey elden ele dolaşmak, bu yüzden ona bulaşıcı deniliyor. Suyu ve sabunu ise hiç sevmiyor. Onun sevmediği şeyleri yaparsak hasta da olmayız.
-Neden toplu yerlere gitmiyor ya da gidince çok dikkatli oluyoruz? Arkadaşlarımızı neden istediğimiz zaman göremiyoruz?
Kalabalık yerlerde bir çok insan var. Bu insanlardan bazıları bu virüs yüzünden hasta olmuş olabilir. Hani hapşırıp öksürünce virüs yakındaki başka insanlara
da bulaşıyordu ya, o yüzden kalabalık yerlerden uzak duruyoruz.
-Büyüklerimizi neden ziyaret edemiyoruz?
Bazen virüs bizi hasta etmeyebilir, ama bizden başkalarına geçebilir. Virüs büyüklerimizi çok daha fazla hasta edeceği için, bir süre onların yanına gidemiyoruz.
-Okula neden gidemiyoruz? Parkta neden oynayamıyorum?
Virüsler kalabalık yerleri çok seviyordu hatırladın mı?
Okullar da, parklar da kalabalık yerler olduğu için kapalı tutuluyor. Ama bu sırada bizim evde de oynayabileceğimiz bir çok oyunumuz var.
-Neden dışarı çıkamıyoruz?
Tıpkı evde ve okulda olduğu gibi dışarıda da bazı kurallar var. Bu da bir süre uyulması gereken bir kural.
-Ne zaman eskisi gibi olacağız?
Hastalanınca ilaç alıyoruz bazen iğne oluyoruz. Doktorlar da şimdi bu virüs için ilaç ve iğne hazırlıyorlar. Sonra yeniden eskisi gibi olacağız.
4. Kişisel temizlik ile ilgili bilgileri tazelemek:
Tuvalet kullanımı sonrası, yemekten önce veya öksürme, hapşırma gibi durumlarda ve dışarıdan eve gelindiğinde en az 20 saniye sabunla ellerini yıkamaları konusunda bilgiler verilmeli ve model olunmalıdır. Evde oyun ile canlandırma yaparak, video seyrederek ya da şarkı eşliğinde birkaç etkinlik yapılabilir.
5. Yeni normal dönemi normalleştirmek:
Çocuğun hayatı ebeveyninin çizdiği alanla bağlantılıdır. Siz o alanı normal bir döngüye soktuğunuzda çocuğunuz da o alanda uyum göstermeye başlayacaktır. Yapılan her değişikliğin nedeninin açıklanması bu uyumu kolaylaştıracaktır.
Çocuklarımız bu süreci duyuyor, hissediyor ve yaşıyorlar. Bizler de onların sesine kulak vermeli, neler yaşadıklarını ve hissettiklerini farkederek duygularını düzenlemelerine yardımcı olmalıyız.
Uzm. Psk. / Lisanslı Psikoterapist Nuray ÖZBEN AVŞAR